مخدری که می شکند

اعتیاد به شیشه ، جایش را با اعتیاد به تریاک و هرویین عوض کرده است و ایران در مقام پنجم مصرف این ماده مخدر در جهان می باشدکه شیشه جایگزین مخدرهای سنتی شده است.

 

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی جمهوریت ، شیشه ماده مخدری از خانواده آمفتامین ها است که در آزمایشگاههای غیرقانونی و در زیرزمین منازل به راحتی ساخته  می شود . آمفتامین ها به عنوان محرک سیستم دستگاه عصبی شناخته شده اند . این ماده مخدر به رنگ سفید و بی بو است و در بین مصرف کنندگان به نام های مختلفی معروف است که عبارتند از متآمفتامین ، مت ، کریستال ، گلاس ، آیس و یخ . علت نامگذاری این ماده به شیشه بخاطر آنست که پودر این ماده شبیه خرده شیشه است . وقتی که این ماده کریستالیزه می شود دانه های آن بصورت بلورین شفاف میشود که به آن آیس  (یخ) یا مت بلورین می گویند . متآمفتامین همچنین بشکل قرص های کوچک به رنگ روشن یافت می شود که به نام یابا که نامی تایلندی است خوانده می شود. انواع این ماده مخدر ( شیشه ) در آب و الکل براحتی حل میشوند و مزه تلخ و تیزی دارند . نوع غالب شیشه در کشور ما همان پودر کریستالی مت میباشد . 

آثار مصرف شیشه : احساس سرزندگی و سرحالی ،افزایش ضربان قلب ، افزایش توانایی جنسی ، افزایش هوشیاری، افزایش اشتها ،کاهش خواب و آرامش ، پرحرفی ،تولید افکار بدبینانه ، بی قراری، خلق تحریک پذیر، شیشه باعث افزایش شدید میل جنسی در خانم ها می شود و افزایش فعالیت بدنی می باشد. نکته مهم دیگر در مورد شیشه این است که شیشه بخاطر ترکیب شیمیایی پیچیده ای که دارد می تواند اثر مخدرها را طولانی تر کند و فرد بعد از مدتی که از مصرف شدیدا به مواد مخدر خصوصا هروئین وابستگی پیدا می کند.
 این نکته به غلط در بین جوانان و اکثر خانم ها باب شده است که چون شیشه اعتیاد ندارد برای بدنسازی بسیار مفید است زیرا فرد بعد از مصرف شیشه، فعالیت بدنیش زیاد شده این فعالیت بدنی شدید و خستگی ناپذیر باعث لاغری وتناسب اندام وی می شود که این باور شدیدا اشتباه می باشد.
 تصور غلط در بین اقشار مختلف مردم که معتقدند مصرف شیشه برای درمان افسردگی مناسب است.
 عوارض مصرف :
شیشه موجب هر دو نوع اعتیاد جسمی و روانی میشود . به مرور زمان فرد معتاد به شیشه معمولا چشم های قرمز ، چهره ای برافروخته و  عرق آلود ، خشکی دهان ، سوزش و ترک لب ها ، دندانهای پوسیده و لثه های خراب ، افزایش سرعت تنفس ، تپش قلب ، سردردهاى  طاقت فرسا ، حالت تهوع ، تعریق بیش از اندازه بدن ، سرگیجه ، بالارفتن فشارخون ، بالارفتن حرارت بدن ، بزرگ شدن مردمک چشم ، سیاهى رفتن چشم ، لرزش دست ها و انگشتان پیدا می کند .
از دیگر عوارض شیشه می توان کوچک شدن بیضه ها به همراه درد شدید ، بروز جوشهای صورت ، تضعیف شدید قوای جنسی ، بی خوابی ، کاهش شدید اشتها و کاهش وزن ، پیری زودرس ، آسیب های کبدی ، آسیب مغزی شبیه بیماری پارکینسون و آلزایمر ، ضعف سیستم ایمنی و عفونت قلب را نام برد . شخصی که شیشه مصرف می کند معمولا از بهداشت پایینی برخوردار است و در برخی جاهای بدنش زخم های پوستی دیده میشود .از مهمترین عوارض طولانی مدت مصرف شیشه که معمولا بعد از گذشت کمتر از 6 ماه مصرف ، خود را نشان میدهد اختلال شدید در عملکرد دریچه پروستات است که معمولا ادارار و اسپرم با هم دفع میشوند .     
مصرف شیشه بر روی مغز و رفتار شخص نیز تاثیر می گذارد . در مدت کوتاهی به دلیل آشفتگی های ذهنی ، فراموشکاری ، مسئولیت ناپذیری ، پرخاشگری ، توهم و هذیان ، موقعیت اجتماعی و حتی روابط زناشویی فرد به خطرمی افتد . افزایش حرکت هاى فیزیکى ، نوعى حالت سرخوشى کاذب ، ناآرامى ، اضطراب و دلواپسى ، پرخاشگرى ، خشونت و رفتار خصمانه ، بی خوابى شدید ، پرچانگى ، تکرار حرف ها و کارهاى ساده ، تغییر ناگهانى در رفتار و گفتار و اختلال در درک نیز از تاثیرات روانی مصرف شیشه می باشد . مصرف کننده شیشه بمرور زمان دچار سایکوز میشود و علائمی مشابه بیماران شدید روانی (اسکیزوفرنی) از او سرمیزند ، بخصوص دچار توهمات شنوائی ، بینائی و پوستی میشود ، توهمات شیشه به گونه ای است که بیان آن ها کار   ساده ای نیست ، معتادین به شیشه پس از گذشت مدتی از مصرف آن ، شدیداً بدبین می شوند ، همه مردم را دشمن خود می دانند و رفتارهای خشونت آمیز پیدا می کنند . مواردی از دعواهای شدید خانوادگی ، تصادفات رانندگی و جنایت های لحظه ای از این افراد گزارش شده است . 
استعمال شیشه با استفاده از پایپ یا به شکل سیگار موجب سوزاندن و بریدن لب ها مى شود که احتمال سرایت انواع   ویروس ها از جمله هپاتیت C را افزایش مى دهد . استعمال کریستال تزریقى نیز در احتمال آلودگى به هپاتیت C و ایدز موثر است ، به خصوص اگر سوزن ، سرنگ و دیگر تجهیزات تزریقى مشترکاً استفاده شود .
استفاده از مقدار بالاى کریستال یا شیشه مى تواند موجب آسیب مهلک در رگ هاى مغزى و در نهایت مرگ شود .
طبق تحقیقات کارشناسان امور اجتماعی و روان شناسان ، علل و انگیزه های گرایش به اعتیاد  بسیارند و شامل موارد زیر می باشند: 
1-    بلوغ و نوجوانی 
 2- اختلافات خانوادگی و تضاد و کشمکش بین والدین
 3- دوستان ناباب و معتاد:
  4- نابسامانی های زندگی و بیکاری
  5- تنهایی، احساس بی پناهی، نداشتن دوستان خوب
 6- فشارهای عصبی و روانی
 7- لذت های نفسانی زودگذر
8- فراوانی و در دسترس بودن مواد مخدر
  9- توهم لذت جنسی بیشتر
 10- روی آوردن به کارهای خلاف شرع ، عقل و عرف جامعه
چندی پیش، رئیس ستاد مبارزه با مواد مخدر اعلام کرد که بر پایه بررسی‌های انجام شده، تریاک، هروئین و شیشه، بیشترین مصرف را در سطح کشور دارند. پیش از آن در شهریور ماه گذشته، سعید صفاییان، مدیرکل سابق درمان ستاد مبارزه با مواد مخدر، اعلام کرده بود که مرگ و میر ناشی از سوء‌مصرف مواد مخدر در میان مصرف‌کنندگان روان‌گردان‌ها رتبه نخست، هروئین رتبه دوم و تریاک رتبه سوم را دارد.
نشریه فایننشیال تامیز اما در مقاله‌ای که به مناسبت پایان درام اجتماعی Breaking Bad (درام اجتماعی درباره تجارت متامفتامین و حاصل اصلی آن یعنی شیشه) منتشر کرده، ‌بررسی جالبی درباره تجارت جهانی این ماده خطرناک مخدر انجام داده است. 
در این مقاله اشاره شده ‌که بر پایه گزارش منتشره از اداره کنترل مواد مخدر ملل متحد، در سال ۲۰۱۳ آمریکای شمالی در صدر جدول مصرف ماده متامفتامین (شیشه) است و در مجموع ۵۴ تن از کل ۸۸ تن مواد تولید شده در سال ۲۰۱۱ در این قاره به مصرف رسیده است. 
در این قاره البته کشور مکزیک، که بزرگ‌ترین کارتل‌های مواد مخدر در آن مشغول به فعالیت هستند، رتبه نخست و پس از آن ایالات متحده قرار دارند. چین و تایلند در مقام سوم و چهارم و متأسفانه ایران در مقام پنجم در این گزارش رده‌بندی شده‌اند.
 در حالی ایران در رتبه پنجم جهانی در مصرف شیشه ایستاده ‌که با استناد به آمار و ارقام، منطقه خاورمیانه در سال ۲۰۱۱ بیشترین کشف و ضبط ماده متافتامین و محصولات فرعی حاصل از آن را داشته است. 
این گزارش نوشته است: منطقه خاورمیانه از لحاظ کشف و ضبط متامفتامین منحصر به فرد است، زیرا بخش اعظمی از این ماده به شکل قرص‌های «کاپتاگون» بوده است. در سال ۲۰۱۱ عربستان سعودی سه مورد از بزرگترین محموله‌های متنافتامین در دنیا را کشف و توقیف کرده ‌که در مجموع، برابر با ۳۷ درصد از تولید جهانی این ماده بوده است.
محمد اسماعیل علیپور، رئیس مرکز ترک اعتیاد تهران معتقد است: مصرف ماده شیشه به شدت در جامعه در حال افزایش است، برخلاف تصور، شیشه به شدت اعتیاد آور است، اعتیاد به این ماده محرک هیچ راه درمانی ندارد و فرد را به مرز خودکشی و همسرکشی می‌کشاند.
فریده براتی سده ،مدیرکل دفتر پیشگیری و درمان اعتیاد سازمان بهزیستی می گوید: بنابر آمار ارائه شده 8.2 درصد جمعیت 15تا 45 ساله شهر تهران حداقل یکبار مصرف شیشه را تجربه کرده‌اند، هرچند این تعداد لزوما معتاد نیستند.
 دکتر ابهری ،آسیب شناس اجتماعی گفت: بر اساس آمار نیروی انتظامی 80 درصد مصرف‌کنندگان شیشه ایران در تهران سکونت دارند.
اغلب کارشناسان امور اجتماعی همچون دکتر ابهری معتقدند که رشد 440 درصدی کشف شیشه نشان از گسترش فعالیت تولیدی این ماده مرگ آور در داخل کشور دارد. بطوری که سودجویان با ابتدایی ترین وسایل و خطرناک ترین مواد که پایانی جز جنون ، خودکشی و ارتکاب جنایات مختلف ندارد، اقدام به تولید مواد مخدر شیشه کرده و با تبلیغات گسترده سعی می کنند این ماده خانمان سوز را بی خطر نشان دهند. 
این آسیب شناس اجتماعی در ادامه تاکید کرد: تعدادی از معتادان به مواد مخدر با گمان واهی ترک اعتیاد به سوی ماده شیشه رفته و تعدادی دیگر نیز با فریب هایی نظیر بدنسازی و چاق یا لاغر کردن بدن به دام آن افتاده اند. 
محمد‌رضا حاجی‌لو ، رئیس مرکز مشاوره و مددکاری نیروی انتظامی معتقد است:‌ متوسط سن معتادان زن به شیشه ۱۹تا ۲۷ سال است که متأسفانه بیشتر این معتادان به منظور حفظ اندام و جلوگیری از چاقی به شیشه روی آورده ولی بعد از مدت کمی کاملاً به آن وابسته می‌شوند.
قیمت شیشه: سیر قیمت در ماده مخدر شیشه در چند سال اخیر روند جالبی داشته است شیشه، شیشه بیشترین تغییر قیمت را در میان مواد مخدر داشته است، قیمت شیشه در ابتدای افزایش مصرف آن کیلویی 150 میلیون تومان بود. 
پس از آن با گذشت مدت کوتاهی این قیمت کاهش یافت و به 120 میلیون تومان رسید اما با افزایش تولید این ماده در کشور و فعالیت گسترده تولیدکنندگان آن، شیشه به جرگه مخدرهای ارزان قیمت پیوست. 
رئیس پلیس مبارزه با مواد مخدر ایران درباره کاهش قیمت شیشه هشدار داده  و گفته است: در سال گذشته قیمت هر کیلو شیشه در کشور 100 تا 125 میلیون تومان بود و این رقم در سال جاری به 10 تا 15 میلیون تومان رسیده که این امر موجب افزایش مصرف شیشه در کشور شده است.
روش ترک اعتیاد به شیشه:
متخصصان درمانگر اعتیاد می‌گویند برای درمان کسی که به مواد محرک شیشه اعتیاد پیدا می‌کند، داروی خاصی در دنیا وجود ندارد و داروهایی که تجویز می‌شود تنها به کاهش علایم ناراحت‌کننده بیمار کمک می‌کند.درمان اعتیاد به شیشه هم چون سایر مواد مخدر مشکل‌ترین درمان هاست. نکته اساسی این است که برای درمان اعتیاد به مواد مخدری که مرفین دارند مثل تریاک، کراک وهرویین، داروهایی مثل "متادون" و"بوپره‌نورفین" را تجویز می‌شود امابرای درمان اعتیاد به شیشه داروی خاصی وجود نداردو داروهایی که برای ترک اعتیاد به شیشه استفاده می‌شود داروهای کمکی از جمله ضداضطراب‌ها و ضدافسردگی هاست که این داروها در کاهش علایم بیمار موثر هستند.
 مجازات مصرف شیشه :
با توجه به این که مجازات‌های مصرح در قانون قبلی ناچیز بود و فعالیت در زمینه تولید و صدور مواد مخدر سودآوری زیادی به همراه داشت روی آوردن قاچاقچیان و افراد ناسالم جامعه به این سمت شاهد بودیم بر این اساس مواد و تبصره‌های قانون مبارزه با مواد مخدر با مشارکت مجلس و مجمع تشخیص مصلحت نظام اصلاح شدبعضی افراد سودجو با استفاده از اینترنت و شبکه‌های ماهواره‌ای و از طریق برقراری ارتباط با شیمی‌دانان‌ فرمول‌های ساخت این مواد مخدر آموزش می‌دیدند به دنبال آن نسبت به راه‌اندازی کارگاه‌های تولید شیشه همت می‌گماشتند. 
 روند فوق تا جایی ادامه پیدا کرد که این ماده خطرناک در کشور فراوان شد و توزیع آن همه جا گسترش یافت از طرف دیگر قیمت آن به اندازه قابل توجهی پایین آمد به طوری که امکان تهیه آن به آسانی امکان‌پذیر شد و مردم از مواد مخدر سنتی تریاک و حشیش به مواد مخدر صنعتی روی آوردند به همین دلیل عزمی جدی بین مسئولان برای اصلاح قانون و تشدید بعضی مجازات‌ها به وجود آمد.
در قانون جدید مبارزه با مواد مخدر مجازات اعدام برای مجرمان مرتبط با شیشه لحاظ شده است طبق قانون جدید اگر جرم کسی قاچاق، تولید، خرید، فروش و صدور بیش از 30 گرم شیشه است به شدیدترین مجازات یعنی اعدام محکوم می‌شود. 
اگر امروز کسی با هر مقدار شیشه دستگیر شود مانند این است که با همان مقدار هروئین یا مرفین دستگیر شده است پس به همان نحو مجازات شده و مصادره اموال صورت می‌گیرد. 
با توجه به این که اعدام شدیدترین مجازات است اغلب برای عوامل اصلی باندها، قاچاقچیان عمده و حرفه‌ای به مرحله اجرا در می‌آید به طوری که در کمیسیون‌های عفو هم مطرح می‌شود تا افرادی که سابقه‌دار نیستند یا به نظر می‌رسد اصلاح شده‌اند فرصت برگشت به جامعه داده ‌شود ولی در مورد قاچاقچیان عمده که اصلاح‌پذیر نیستند آخرین راهکار اعدام است. 
اعتیاد با استعمال تفاوت اساسی دارد ، کسانی که برای یک بار نسبت به استعمال مواد مخدر مبادرت کرده‌اند طبق ماده 19 قانون جدید مجازات آنها 50 تا 74 ضربه شلاق و 2 میلیون تا 10 میلیون تومان جریمه نقدی خواهد بود. 
راهکار:
1-راهکارهای پیشگیری از اعتیادزمینه علل فردی:
ایجاد تقویت و معرفی مراکز مشاوره روان شناسی به منظور آنکه افراد بتوانند به راحتی و بدون پرداخت هزینه مشکلات روانی خود را با آن مراکز در میان بگذارند.
 خانواده ها باید با تشریح کامل اعتیاد و عوارض مصرف مواد مخدّر به فرزندانشان، مشکلات روانی و افسردگی هایی که پس از اعتیاد رخ می دهد (همچنین عوارضی که بر زیبایی و ظاهر افراد ایجاد می شود) به آن ها متذکر شوند و از این طریق مانع گرایش و کنجکاوی افراد خانواده به سمت اعتیاد گردند.
 آموزش به خانواده ها در جهت رفع مشکلات روانی فرزندانشان و اهمیت قایل شدن به خواسته های آن ها.
 حمایت از بیماران روانی و توجه به مراکزی مانند بهزیستی، تیمارستان ها و...
 توسعه همه جانبه امکانات و مراکز درمانی اعتیاد از نظر شرایط و علوم روان شناختی.
 با تبلیغ و گوشزد کردن این مطلب که حتی یک مرتبه مصرف کردن مواد مخدّر ممکن است منجر به اعتیاد شود، میل به استفاده از مواد مخدّر را، حتی برای یک مرتبه هم در افراد از بین ببرند.
افراد خانواده نباید در مهمانی هایی که در آن ها به طور تفنّنی از مواد مخدّر استفاده می شود، شرکت نمایند.
 ایجاد سرگرمی های مثبت و سازنده برای اینکه افراد به دلایل تفنّنی به اعتیاد روی نیاورند.
 عضویت بخشی فرزندان در گروه های هنری، ورزشی و مانند آن، تا از این طریق آن هایی که روحیه ضعیف و افسرده دارند، نقاط مثبت خود را بشناسند و استعدادهای خود را شکوفا نمایند.
 آموزش همگانی و همه جانبه افراد جامعه به لحاظ شناخت خویشتن انسانی و تقویت عزّت نفس.
از بین بردن تصورات باطل در خانواده ها مانند این تصور که «با مصرف مواد مخدّر، مشکلات زندگی فراموش می شود و زندگی به نحوی زیبا تغییر می یابد!»
خودداری از طبابت خانگی با استفاده از مواد افیونی.
 تقویت مراکز درمانی و بهداشتی، بخصوص در روستاها و شهرهای دورافتاده.
 مراقبت های ویژه از افرادی که به لحاظ روحی و شخصیتی آمادگی بیشتری برای گرایش به اعتیاد دارند.
 شناسایی افرادی که از نظر شخصیتی متعادل نیستند (مثلا در مدارس، توسط معلمان و...) و آموزش آن ها برای دوری از اعتیاد.
 خانواده ها سعی نمایند فرزندانشان را اجتماعی پرورش دهند، به نحوی که فرد با روحیه و شخصیت برون گرا و فعال تربیت شود.
2-زمینه  خانوادگی
خانواده اصلی ترین نقش را در تربیت فرزندان دارد. یک خانواده سالم خانواده ای است که همه امور و فعالیت های آن منطبق با موازین و معیارهای حاکم بر جامعه باشد. تحقیقات نشان می دهند که افراد معتاد بیش از افراد غیرمعتاد به خانواده های از هم پاشیده و بی ثبات تعلّق دارند. یکی دیگر از زمینه های اعتیاد فرزندان اعتیاد پدر، مادر و یا اعضای خانواده می باشد.
امروزه نهاد خانواده از جایگاه اصلی خود دور شده است. به هم خوردن نظم خانوادگی، سست شدن پایه این نهاد اساسی، شانه خالی کردن جوانان از قبول مسئولیت ازدواج، منفور شدن مادری، کاهش علاقه پدر و مادر و به ویژه مادر به فرزندان، جانشین شدن هوس های سطحی به جای عشق، و افزایش طلاق، سبب گردیده اند که نهاد خانواده کارکرد خود را در مورد کنترل آسیب های اجتماعی از دست بدهد.
درصورتی که جامعه ما یک جامعه اسلامی است و تعالیم اسلامی ارزش های خانوادگی را به بهترین وجه بیان کرده و مورد تأکید قرار داده است، نباید شاهد سست شدن پایه های خانواده باشیم. 
در ذیل به برخی عوامل زمینه ساز گرایش فرد به اعتیاد در خانواده اشاره می گردد:
 کمبود محبت در خانواده
افراط در محبّت
 تبعیض بین فرزندان
محدود کردن فرزندان
 اعتیاد یکی از اعضای خانواده 
 رفاه اقتصادی 
بی سوادی یا کم سوادی والدین 
غالب تحقیقات نشان می دهند که بیشتر معتادان، والدینشان بی سواد و کم سوادند. «پدرِ ۶۴ درصد معتادان و مادرِ ۸۳ درصد آن ها بی سواد می باشند و علاوه بر آن، ۵۱ درصد معتادان خود بی سواد بوده اند و یا دارای تحصیلات قدیمی و ابتدایی هستند. همچنین ۴۰ درصد همسران ایشان نیز بی سواد بوده اند.» 
فقر خانواده.
تحقیقات و پژوهش ها در عین حال که مؤید وجود رابطه مستقیم بین فقر و انحرافات نیست، اما وجود همبستگی میان آن دو را تأیید می نماید. بر این اساس، فقر به عنوان یکی از مسائل اجتماعی، در وقوع انحرافات و افزایش میزان آن، به ویژه در زمینه جرایم زنان، اعتیاد و سرقت تأثیرگذار است. در رویکرد دینی نیز این همبستگی میان فقر و انحرافات اجتماعی مورد تأیید است; بر این اساس، فقر انگیزش روی آوری به کجروی را افزایش می دهد. همچنان که رفاه طلبی و ثروتمند بودن در گرایش فرد به سوی انحرافات اجتماعی، انگیزه ای بسیار قوی می باشد. 
آمارهای موجود تأییدکننده ارتباط بین اعتیاد و فقر می باشند. به عنوان نمونه، بر طبق آماری که در بین سال های ۱۳۷۱ـ۱۳۷۷ انجام گرفت، این نتیجه به دست آمد که بین تغییرات نسبت خانواده های زیر خط فقر نسبی و تعداد دستگیر شدگان مرتبط با مواد مخدر همبستگی بالایی وجود دارد. 
 ستیزه والدین
 راهکارهای پیشگیری از اعتیاد در زمینه علل خانوادگی:
 والدین باید ارتباط با فرزندانشان را بهبود بخشند و به آن ها استقلال رأی و دخالت در امر تصمیم گیری بدهد.
انتخاب یک مشاور، برای خانواده و گرفتن راهنمایی از او برای ابراز محبت و علاقه به فرزندان و همچنین رفع نیازهای عاطفی آن ها.
جلوگیری از بحث و مجادله والدین و تقویت روحیه گذشت و ایثار در خانواده.
والدین باید پشتوانه مادی و معنوی فرزندان در موقعیت های شغلی، تحصیلی و... باشند.
تمامی خواسته های فرزندان را نباید بدون چون و چرا برآورده ساخت، بلکه اجازه دهند فرزندان سختی زندگی را کمی احساس نمایند تا زمانی که در اجتماع قرار گرفتند و با مشکلی روبه رو شدند، بتوانند با آن مقابله کنند.
خانواده ها باید عیوب فردی و اجتماعی فرزندان را به آنان تذکر دهند تا فرزندان کمبودها و نقص های دوران کودکی خود را به دوران بزرگسالی منتقل نکنند و در پی رفع عیوب خود باشند.
 والدین بین فرزندان خود تبعیض قایل نشوند.
توجه و کنترل فرزند از نظر چگونگی مصرف پول و سعی در رفع نیازهای مالی فرزندان در حدّ معقول.
 نظارت بر وضعیت تحصیلی و شغلی فرزندان و توجه به آن ها در موقع ترک تحصیل و... .
تحکیم پایه های اعتقادی و آموزش فرزندان و آشنا کردن آنان با عوارض اعتیاد به جای محدود کردن آنان.
 اجرای طرح قانونی، که از کودکان بی سرپرست حمایت شود.
حمایت از خانواده های فقیر توسط دولت (تقویت مراکزی مانند کمیته امداد امام خمینی ).
 ایجاد بازار کار برای جوانان و نوجوانان.
ایجاد شغل در شرایط خاص برای افراد معتاد، به نحوی که هم جنبه درآمدی برای آن ها داشته باشد و هم اینکه با کنترل وبرنامه ریزی برای آن ها زمینه ترک اعتیاد پی ریزی گردد.
از طریق رسانه های همگانی باید برنامه هایی را پخش کرد که بر کانون گرم خانواده تأکید کند و از خانواده با الگوی غربی در برنامه ها انتقاد شود، به نحوی که بر زندگی خانوادگی همراه با محبتوبه حضوروهمدلی والدین تأکید نماید.
4- علل اجتماعی
از آن رو که انسان طبعاً موجودی اجتماعی می باشد و برای زندگی کردن نیاز به حضور در اجتماع دارد، با یکسری علل اجتماعی روبه رو می گردد که برخی از آن ها در گرایش فرد به اعتیاد مؤثرند.
برخی از علل اجتماعی که در گرایش به سوی اعتیاد زمینه ساز و مؤثر می باشند عبارتند از:
 دسترسی آسان به مواد مخدر
بیکاری و اعتیاد
نابرابری های اقتصادی و اجتماعی
نقش محیط جغرافیایی و محل سکونت
نقش دوستان ناباب:
 در پایان می توان به عواملی چند در گرایش به اعتیاد اشاره کرد:
 نقش توسعه صنعتی و مهاجرت و حاشیه نشینی;
نقش ضعف اجرای قوانین و مقررات;
نقش بی سوادی و عدم آگاهی فرد;
نقش زندان و عدم تأثیر آن;
 نقش وسایل ارتباط جمعی.
راهکارهای پیشگیری از اعتیاد در زمینه عوامل اجتماعی
 ایجاد روحیه امر به معروف و نهی از منکر و همدلی بین مردم، به نحوی که در مواقع دیدن توزیع مواد مخدر در جامعه، مسئولان را در جریان امر قرار دهند.
 ارتقای فرهنگی افراد جامعه از طریق ارتقای سطح آموزش.
 کنترل شدید مرزهای کشور.
 توجه به امکانات مورد نیاز مردم ساکن محیط های دورافتاده و پایین شهر، و ایجاد امکانات رفاهی، تفریحی (سینما، استخر، شهربازی و...) که متناسب با نیاز و وضعیت مردم آن مناطق باشد.
▪نظارت هر چه بیشتر مأموران انتظامی در مناطق پایین شهر و دورافتاده.
 ایجاد امکانات رفاهی و مشاغل مورد نیاز روستاییان در روستاها برای جلوگیری از مهاجرت آن ها به شهرها.
 مبارزه شدید با قاچاقچیان مواد مخدر و برخورد اصلاحی با معتاد.
 قاطعیت در اجرای قوانین و مبارزه با مواد مخدر.
 جداسازی معتادان در زندان ها از بقیه مجرمان.
تشکیل ستادهای هماهنگ با یکدیگر در موردمبارزه با مواد مخدّر، که تحت نظارت یک واحد خاص و مشخص باشند.
نمایش دادن دوستی های ناباب و عواقب حاصل از آن، از طریق فیلم و رسانه های دیگر.
 حمایت از دانش آموزان معتاد و تربیت و اصلاح آنان، به منظور بازگشت به جامعه.
 شناسایی کانال های ارتباطی و روش های جذب افراد به اعتیاد و طرز نفوذ میان نوجوانان.
 تلاش صدا و سیما برای بیان عواقب اعتیاد به مواد مخدّر از طریق ساختن فیلم، میزگرد، جلسات مشاوره ای و... .