صفحات حوادث روزنامهها را که مرور کنید، به ندرت اتفاق میافتد که خبری در ارتباط با مواد مخدر و معتادین نباشد. اگر خواندن صفحه حوادث را تا مدتی دنبال کنید و متعاقبا خبر جنایتهای معتادین را بخوانید، پس از چند صباحی احتمالاً شما هم به جمع کسانی خواهید پیوست که اعتقاد به مجرم بودن معتادین دارند. در جرم و جنایتهای معتادین که به سبب اثرات مختلف ناشی از اعتیادشان مرتکب میشوند شکی نیست و اعتقاد بر این است که طبق قانون مجرم باید به سزای اعمالش برسد. اما در دیگر صفحات روزنامهها احتمالاً این خبر را هم زیاد مشاهده کردهاید مبنی بر این که فلان منطقه فلان شهر از معتادین پاک شد و یا طرح جمعآوری معتادین در فلان منطقه اجرا میشود. به نظر میرسد یک نکته در مورد معتادین از اهمیت بالایی برخوردار است که ما هر رویکردی که در قبال آنها اتخاذ میکنیم، متعهد به آن رویکرد باشیم. به عنوان مثال زمانی که نیروی انتظامی طرح جمع آوری معتادین را اجرا میکند، انتظار میرود که این طرح به مانند یک حرکت نمایشی و یا به مقاصد غیراجتماعی نباشد چه بسا موارد بسیاری مشاهده شده است معتادینی که توسط نیروی انتظامی جمعآوری شدهاند چند هفته بعد دوباره به جای قبلی خودشان برگشته و باز همان آش و همان کاسه. این قضیه دو حالت دارد. در حالت اول یا نیروی انتظامی واقعاً قصد جمعآوری و برخورد با معتادین دارد و انتظار میرود که در آن منطقه حداقل تا یک سال معتادین دیده نشوند و یا حالت دوم این که نیروی انتظامی به عوض صرف هزینههای بسیار، در این قضیه وارد نشود. قوانین، تصمیمات گرفته شده و طرحهای اجرا شده در کشورمان طی دو دهه اخیر نشان دهنده این است که مسوولان دست اندرکار هنوز به رویکرد واحدی در قبال معتادین دست پیدا نکردهاند. زمانی معتادین زندانی میشدند و مجرم بودند، زمانی دیگر بیمار تلقی میشدند، زمانی گفته میشد که باید آنها را از جامعه طرد کرد و... همچنان که در حال حاضر هم شاهد برخورد توامان رویکردهای قضایی، اجتماعی،سیاسی با معتادین هستیم. یک روز معتادین را دستگیر کرده و مدتی زندانی میکنند. روزی دیگر کمپ ترک اعتیاد افتتاح میکنند و معتادین را به آنجا میفرستند. دیگر روز به دلیل زیبایی شهر در مراسم مختلف سیاسی، دست به پاکسازی شهر از جمله جمعآوری معتادین میزنند. هرچند که انتخاب رویکرد مناسب در کار با معتادین اهمیت بالایی دارد ولی به اعتقاد نگارنده در برخورد با معتادین باید بالاخره تکلیف خودمان و معتادین را مشخص کنیم که با چه رویکردی قرار است به معتادین نگریسته شود. آیا آنها بیمارند؟ یا مجرماند؟ یا آسیب دیده اجتماعی هستند؟
لااقل انتخاب یک رویکرد مشخص کمک خواهد کرد در آینده بتوانیم اثرات و نتایج آن رویکرد را بسنجیم و در صورت دستیابی به نتایج مثبت، آن رویکرد را ادامه و در غیر این صورت رویکرد دیگری را اتخاذ نمائیم. همچنین با انتخاب رویکرد مشخص،قطعاً از صرف هزینههای گزاف و موازیکاری سازمانهای مختلف کاسته خواهد شد.
امیر مغنی باشی - روزنامه مردمسالاری